CEMANTRON 2: 2014

Τετάρτη 19 Νοεμβρίου 2014

ΚΑΘΕ ΚΥΡΙΑΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΤΑ ΕΡΕΙΠΙΑ ΝΑΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑ ΡΩΣΙΑ

Πορφύρης Δ Σταφυλά Π
Στο τέλος Αυγούστου ένας πύραυλος έπληξε και κατέστρεψε το ναό του Αγίου Ιωάννη της Κροστάνδης στο Kirov της Νέας Ρωσίας. Ήταν 23 Αυγούστου όταν η στέγη του ναού κατέρευσε μετά από βομβαρδισμό του ουκρανικού στρατού κατά την ώρα της θείας λειτουργίας με αποτέλεσμα να βρούν φρικτό θάνατο στα ερείπια 3 πιστοί ενώ πολλοί άλλοι τραυματίστηκαν σοβαρά. Μεταξύ των τραυματισθέντων ήταν και ο π. Sergy Piven. Ανελέητοι βομβαρδισμοί πλήτουν την πόλη ως και σήμερα.Σύμφωνα με τον εφημέριο π.Γεώργιο Tsyganov ακόμη κι αυτές τις ημέρες της υποτιθέμενης ανακωχής ο πόλεμος συνεχίζεται κανονικά.Σχεδόν καθημερινά πολίτες σκοτώνονται ακόμη και μέσα στα σπίτια τους. Αυτή την περίοδο που το κρύο αρχίζει να γίνεται όλο και πιο έντονο πολλές οικογένειες αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στις εστίες τους.

Πολλοί είναι εκείνοι οι πιστοί που δεν μπορούν να φανταστούν τη ζωή τους χωρίς τη λειτουργία η οποία και πραγματοποιείται έκτοτε ανελιπώς κάθε Κυριακή.Όταν ο καιρός το επιτρέπει γίνεται στον κατεστραμμένο ασκεπή ναό με τους πιστούς στην αυλή και όταν οι κλιματολογικές συνθήκες είναι πιο δυσμενείς πραγματοποιείται στην κουζίνα σε ένα παρακείμενο δηλ. κτίσμα .

Στις 21 Σεπτεμβρίου γιορτή της Γεννήσεως της Θεοτόκου έλαβε χώρα η πρώτη λειτουργία στα ερείπια του ναού του Αγ. Ιωάννη της Κροστάνδης μετά την καταστροφή του.

Παρά τις βασικές ελλείψεις σε υλικά αγαθά που αντιμετωπίζουν οι ενορίτες δεν έχασαν το κουράγιο τους και συνεχίζουν να βοηθούν τα πρόσωπα που χρήζουν βοήθειας στην πόλη.Στην ενορία λειτουργεί το βασικό κέντρο συλλογής ανθρωπιστικής βοήθειας της πόλης όπου εδώ καταλήγουν ζεστά ρούχα κ.α είδη πρώτης ανάγκης για τα άτομα που έχασαν τα σπίτια τους από τις πυρκαγιές και γενικότερα για οικογένειες που βρίσκονται σε ανάγκη.

Μέχρι πρόσφατα αυτοκίνητο της ενορίας έσπευδε όπου υπήρχε ανάγκη σε πόλεις που δέχθηκαν επίθεση ως και στα σύνορα της Ρωσίας.

Σε μια τέτοια κούρσα κι ενώ επέστρεφε από ανθρωπιστική αποστολή στα σύνορα το όχημα χτυπήθηκε και σκοτώθηκε ο οδηγός του ένας φαμελιάρης πατέρας 4 παιδιών ο Vyacheslav Gusakovskij.

Τα ουκρανικά ΜΜΕ παραδέχθηκαν ότι στοχοποιήθηκε αλλά δικαιολόγησαν το συμβάν ισχυριζόμενα ότι το αυτοκίνητο μετέφερε όπλα και εκρηκτικά.

Ο άνθρωπος αυτός βοήθησε στον απεγκλωβισμό από πολλά χωριά και πόλεις δεκάδων παιδιών που διέτρεχαν κίνδυνο και ήταν ένας άνθρωπος από ιδεολογία φιλειρηνιστής. (pravoslavie 15/10/14)

ο οδηγός και η οικογένεια του
dimpenews.com ΕΔΩ.

«Τοιοῦτον ἔχει μέγεθος ἡ Ἐκκλησία· πολεμουμένη νικᾷ· ἐπιβουλευομένη περιγίνεται· ὑβριζομένη, λαμπροτέρα καθίσταται· δέχεται τραύματα, καὶ οὐ καταπίπτει ὑπὸ τῶν ἑλκῶν· κλυδωνίζεται, ἀλλ᾿ οὐ καταποντίζεται· χειμάζεται, ἀλλὰ ναυάγιον οὐχ ὑπομένει· παλαίει, ἀλλ᾿ οὐχ ἡττᾶται· πυκτεύει, ἀλλ᾿ οὐ νικᾶται.» Ἅγιος Ἰωάννης Χρυσόστομος

Τρίτη 14 Οκτωβρίου 2014

Ο μαγευτικός ιερός τόπος της Παναγίας Σουμελά

Το μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά, τόπος ιερός, τόπος μαγευτικός, τόπος μυστηρίου, ελληνισμού και ορθοδοξίας, τόπος πόνου και μαρτυρίου και αυτόπτης μάρτυρας της μεγάλης ποντιακής γενοκτονίας. Τόπος προαιώνιου προσκυνήματος. Ακόμα και σήμερα χιλιάδες επισκέπτες, σπεύδουν να δούνε το θαυμαστό αυτό μνημείο. Χιλιάδες προσκυνητές, κυρίως Έλληνες, αλλά και Τούρκοι, πηγαίνουν να προσκυνήσουν. Γυναίκες με την κλασική ισλαμική μαντίλα ανεβαίνουν υπομονετικά τα σκαλοπάτια που οδηγούν στο μοναστήρι και με ευλάβεια προσκυνούν την Μεριέμ Αννά, την Παναγία Σουμελά. Ελληνόφωνοι πόντιοι της Τουρκίας ακόμα και σήμερα τραγουδάνε την Παναγία Σουμελά.
Για πρώτη φορά μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και την ελληνοτουρκική συμφωνία ανταλλαγής πληθυσμών, τελέστηκε Θεία Λειτουργία τον Αύγουστο του 2010, την ημέρα της εορτής της Παναγίας στην ιστορική Μονή Σουμελά, αφού η κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αποδέχθηκε το αίτημα του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου να τελεστεί η θεία λειτουργία τη μέρα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Τη Λειτουργία τέλεσε ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος.
Δείτε στις φωτογραφίες που ακολουθούν τον μαγευτικό αυτό ιερό τόπο!

Perierga.gr - Το μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά

. πηγή.

Τετάρτη 10 Σεπτεμβρίου 2014

Ο «αγράμματος» παπα Ανδρέας στο Πανεπιστήμιο Πατρών

Αντί επικηδείου

Πρωί-πρωί στις 10 Ιούνη έμαθα για το πέρασμά σου προς την Αιώνια ατελεύτητο Ζωή. Παπα Ανδρέα εκείνη τη μέρα ήμουν «δέσμιος» στις πανελλαδικές και δεν μπόρεσα σωματικά να παραστώ στην εξόδιο ακολουθία σου. Όμως νοητά ελεύθερος και παρών στην αόρατη «μακάρια οδό» κατά τις κρίσιμες ώρες της εκδημίας σου. Νάχουμε συνεχώς την ευχή σου. Σε ευχαριστούν, το ξέρεις άλλωστε πολύ καλά, πρωτίστως και τα δικά μου παιδιά, όπως και όλα τα άλλα παιδιά, που υπεραγαπούσες και πρόσεχες ιδιαίτερα…

Εκεί που θα πας, θα συναντήσεις αυτούς που έφυγαν πριν λίγο καιρό από την όντως ευχαριστιακή συλλογικότητα. Ανάμεσά τους ο Λευτέρης, ο Αλέξανδρος και ο Μιχάλης των συχναζόντων ευχαριστιακά στο ναΐδριο. Θα συναντήσεις ακόμα γιαγιάδες (όπως την κυρά Ουρανία), κάποιους καθηγητές από το Πανεπιστήμιο (όπως ο Παναγιώτης), αλλά και ο Γιώργος, που πριν εκδημήσει πρόωρα κι αυτός, είχε ακούσει με απλότητα – και το είπες και ξαναπείπες – ότι θα ακούσει πάλι, μιας και μια σπάνια παγκοσμίως ασθένεια αφαίρεσε την ακοή του. Και όντως μετά από λίγο καιρό ως μυρωδάτο διάλειμμα άκουσε ομιλίες, λόγους και ύμνους, πριν ταξιδέψει για το χώρο των «επτά πνευμάτων»…

Απέδειξες ότι η Γνώση, παπα Ανδρέα (Σπυρόπουλε)*, είναι άλλο πράγμα από τις… γνώσεις… Υπηρετώντας αμισθί, ως σχολάζων ιερομόναχος, στο πανεπιστημιακό παρεκκλήσιο των «Τριών Ιεραρχών» που ακόμα ταπεινά παραμένει ζωντανό μέσα στο λεγόμενο «ναό της γνώσης», στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Σ’ αυτό που φέρει το σήμα και τον τίτλο του Πρωτόκλητου Ανδρέα.

Λίγες είναι, αλλά σημαδιακές, οι πληροφορίες μου για την προ-συνταξιοδοτική σου ιερατική πλήρως και όχι στεγνά επαγγελματική σου σταδιοδρομία. Έμαθα ότι αγαπητός ήσουν και στους «απέναντι» Αιτωλούς…, όπου κι εκεί άφησες τα πνευματικά σου ίχνη.

Φίλοι μου ομιλούν όχι μόνο για το μη υψηλόφρον ανάστημά σου, αλλά και για σημαδιακά πράγματα και ειδικές «συνομιλίες» και «οράματα». Ομολογώ, παρότι εκ πεποιθήσεως – ίσως και εξ ανατροφής και φύσεως – είμαι σ’ αυτά αμυντικός, όλα αυτά όμως παραταύτα ταιριάζουν όντως με τη βιωτή σου. Μια βιωτή που έβλεπε τους έχοντες ανάγκη «με την πρώτη ματιά» και χωρίς καν να στο ζητήσουν. Γι’ αυτό πάντα οι τσέπες ήταν άδειες, αν και γέμιζαν αλλιώς, αφού είχαν «τεράστιες τρύπες»…

Είχες ομολογήσει, όταν δεν μπορούσες πλέον να πάρεις τα πόδια σου τόσες ώρες λειτουργικές και αναζητούσες τον «επόμενο», ότι θα φύγεις όταν τελειώσει η αξιοθαύμαστη εσωτερική αγιογραφία του πανεπιστημιακού ναϊδρίου.

Σου υπενθυμίζω, πριν κλείσει η εκδημία σου ούτε μήνα, ήδη την προηγούμενη Κυριακή, των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, μυσταγωγηθήκαμε χωρίς σκαλωσιές και με πλήρη αγιογράφηση… Πως το γνώριζες «αγράμματε» ιερομόναχε; Λάθος: «αγράμματε» Αρχιμανδρίτη, μιας και ο Επίσκοπος της Πόλης πρόλαβε στα 85 σου να σου δώσει άκρως τιμητικά και αληθινά τον τίτλο του Αρχιμανδρίτη, όταν συχνά δίνεται «επαγγελματικά», όπως και άλλοι τίτλοι εγκόσμιοι.

Από εκεί ψηλά θα αγναντεύεις τόσο τον εγγράμματο μόνιμο «παπα Πέτρο», που είναι συμβατός τώρα στο παρεκκλήσιο που παρέδωσες γλυκά, αλλά και τον ηρωικό «παπα Κώστα», που αμισθί αναπληρώνει, όταν η χρεία το απαιτεί.

Βεβαίως δεν πρέπει να ξεχαστεί ούτε ο «παπα Παναγιώτης» που άοκνα και αμισθί ανέπτυξε και κατόπιν παρέδωσε στον «παπα Πέτρο» το φοιτητικό λήμμα, μα ούτε τον επισκέπτη «παπα Θεολόγο» που έδινε ένα άλλο τόνο… Εσύ πάντως απλόχερα άφηνες πάντα χώρο σε όλους, γιατί δεν ήξερες από συντεχνίες…

Αξίζει να σημειωθεί πως ποτέ δεν παρατήρησα να έχεις βατικάνεια αντίληψη και σχέση με την επιτροπή διαχείρησης του ναϊδρίου, παρά μόνο κάποιες ελάχιστες λειτουργικές συμβουλές. Ίσως λιγότερες απ’ αυτές που χρειάζονταν. Γιατί γνώριζες τη σημαίνει «παρέμβαση» εξουσίας…

Προσωπικά δεν είχα τόσες στενές σχέσεις, όσο άλλες ψυχές μαζί σου, όμως ήξερες καλά ότι διακριτικά στεκόμουν εκεί κοντά, όντας μακρινός επισκέπτης. Μη με παρεξηγήσεις γι’ αυτά, ειδικά τώρα που γνωρίζεις περισσότερα.

Είμαστε βέβαιοι ότι είσαι και θα είσαι πάντα κοντά μας από το χώρο των πολλαπλών διαστάσεων, γι αυτό αναφωνούμε, παραλλάσοντας με πνευματικό νόημα, ένα σύνθημα των δρόμων:

«Παπα Ανδρέα ζεις, εσύ μας οδηγείς»!!!

* «…Ο εκλιπών (ετών 87), ολίγων γραμμάτων αλλά με ζέση ψυχής, Λειτουργούσε ανελλιπώς τον Ναό επί 15 συναπτά έτη, αχρηματίστως, διδάσκοντας τους Πανεπιστημιακούς με το ήθος του και την ακεραιότητα του χαρακτήρα του….»

πηγή

Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2014

Παναγία η Γιάτρισσα

Γλυκιά μου Παναγιά

Του Κύριου και Θεού μου η Μητέρα.

Ανθρώπων ασθενούντων Γιάτρισσα.

Τήν πάσαν ἐλπίδα μου, εἰς σέ ἀνατίθημι, Μῆτερ τοῦ Θεοῦ, φύλαξον μέ ὑπό τήν σκέπην σου.

Τρίτη 26 Αυγούστου 2014

Ο ΦΙΛΟΞΕΝΟΥΜΕΝΟΣ ΑΓΙΟΣ ΦΑΝΟΥΡΙΟΣ

Απολυτίκιον: Ουράνιον εφύμνιον εν γη τελείται λαμπρώς, επίγειον πανήγυριν νυν εορτάζει φαιδρώς Αγγέλων πολίτευμα, άνωθεν υμνωδίαις, ευφημούσι τους άθλους, κάτωθεν Εκκλησία την ουράνιον δόξαν^. ην εύρες πόνοις και άθλοις τοις σοις, Φανούριε ένδοξε.

Δευτέρα 25 Αυγούστου 2014

Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΙΤΟΣ

Γιά τό μεγάλο ἔργο τοῦ εὐαγγελισμοῦ τῶν Ἐθνῶν, ὁ Ἁπ. Παῦλος χρειαζόταν πιστούς καί ἱκανούς συνεργάτες. Ἀνθρώπους ἐμπιστοσύνης καί ἀφοσιώσεως, ἀλλά καί ὑπακοῆς στόν θεόκλητο Ἀπ. Παῦλο στόν ὁποῖο εἶχε ὁ ἴδιος ὁ Χριστός ἀναθέσει τό κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου στά Ἔθνη.

Ἡ Θεία Πρόνοια κατά τήν πορεία, τοῦ παρουσίασε πολλούς, οἱ ὁποῖοι πότε μαζί του καί πότε κατ̉ ἐντολή του βοήθησαν στήν ἵδρυση Τοπικῶν Ἐκκλησιῶν, οἱ ὁποῖες μετά τό μαρτύριο τοῦ Παύλου ἐργάστησαν πάντα σύμφωνα μέ τίς ὑποθῆκες του καί ἀναγνωρίστηκαν ἀπό τήν ἀρχαία ἀμέσως ἐκκλησιαστική παράδοση ὡς πρῶτοι Ἐπίσκοποι αὐτῶν τῶν Ἐκκλησιῶν.

Ἡ Ἐκκλησία τῆς Κρήτης σεμνύνεται, διότι ὡς Πρῶτο της Ἐπίσκοπο εἶχε τόν ἐκλεκτότερο μαθητή τοῦ Παύλου, τόν Τίτο.

Ὁ Τίτος ἦταν Ἕλληνας ἀπό τήν Ἀντιόχεια. Ἀσπάστηκε τό χριστιανισμό γνωρίζοντας τόν Παῦλο, ἀλλά δέν περιετμήθη παρά τίς πιέσεις τῶν ἰουδαϊζόντων χριστιανῶν. Γι̉ αὐτό καί ὅταν συνεκλήθη στά Ἱεροσόλυμα ἡ Ἀποστολική Σύνοδος τό 49 μ.Χ. γιά τή λήψη ἀποφάσεως ἄν θά ἔπρεπε νά περιτέμνονται οἱ ἐξ ἐθνῶν χριστιανοί, ὁ Παῦλος πῆρε μαζί του τόν Τίτο ὡς ζωντανή ἀπόδειξη εὐγενοῦς καρποῦ τοῦ δέντρου τῆς ἐξ Ἐθνῶν Ἐκκλησίας.

Ἡ προσωπικότητα τοῦ νεαροῦ Τίτου, ἔπαιξε καθοριστικό ρόλο στό θέμα αὐτό, γνωρίζοντάς τον καί οἱ ἄλλοι Ἀπόστολοι.

Ὁ Παῦλος ὡς φωτισμένος, ἀλλά καί ὡς ἄνθρωπος εὔστροφος, διέκρινε ἀμέσως τά χαρίσματα τοῦ Τίτου. Διέγνωσε σπάνιες δυνατότητες σ̉ αὐτόν, οἱ ὁποῖες ἀποδείχθηκαν στήν πράξη μέ πληρότητα, γι̉ αὐτό ἡ ψυχή τοῦ Παύλου ἀναπαύθηκε πλήρως στό πρόσωπο αὐτό πού ἡ Θεία Πρόνοια τοῦ εἶχε παρουσιάσει γιά τό ἱεραποστολικό ἔργο. Ὁ Τίτος ἀποδείχθηκε ὡς ὁ πιστότερος καί δυνατότερος ἀπό τούς βοηθούς του. Παντοῦ ἐξέφραζε τό πνεῦμα τοῦ διδασκάλου του καί τή σκέψη του καί πάντα ἐφάρμοζε μέ πιστότητα τίς ἐντολές του. Ὡς πρόσωπο τῆς ἀπολύτου ἐμπιστοσύνης του καί ὡς χαρισματικός ἄνδρας γιά τά δύσκολα, ἀναλάμβανε ὅλες τίς δύσκολες ἀποστολές ὅπως αὐτή στήν Κόρινθο (Β΄Κορ. 7,15). Γι̉ αὐτό καί ὁ κορυφαῖος Ἀπόστολος τόν ὀνομάζει «κοινωνόν» καί «συνεργόν» καί τόν τοποθετεῖ στό ἴδιο ἐπίπεδο μέ τόν ἑαυτό του γράφοντας∙ «οὐ τῷ αὐτῷ πνεύματι περιεπατήσαμεν, οὐ τοῖς αὐτοῖς ἴχνεσιν;» (Β΄Κορ. 12,18).

Ὁ Ἅγ. Ἀνδρέας ὁ Κρήτης, ὁ μεγάλος ὑμνογράφος καί ἐκ τῶν διαδόχων τοῦ Τίτου στό θρόνο τῆς Γόρτυνας – Κρήτης, σέ ἐγκωμιαστικό του λόγο ἀπαριθμεῖ τά χαρίσματά του∙ «Ἐπιεικής, εὐπειθής, εὐπρόσιτος, ὑπήκοος, πρός ἀποστολήν εὐσταλής, πρός διακονίαν εὔχρηστος, πρός καταλλαγάς εὐδαίμων, ἀλείπτης τῶν κοπιώντων, τῶν ὑπέρ Χριστοῦ πονούντων ὑπερασπιστής» (Λόγος εἰς τόν Ἀπ. Τίτον, Ρ. G. 97,1149).

Ἀλλ̉ ἐκεῖνος πού πολύ εὔστοχα ἀναλύει τήν ἀγάπη τοῦ Παύλου πρός τόν Τίτο, εἶναι ὁ Ἅγ. Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, ὁ μεγαλύτερος γνώστης τῆς Ἁγ. Γραφῆς καί θεόπνευστος ἑρμηνευτής τῶν ἐπιστολῶν τοῦ Παύλου στόν ὁποῖο ἔτρεφε ἰδιαίτερη εὐλάβεια καί θαυμασμό.

Ἐπρόκειτο νά συναντηθοῦν στήν Τρωάδα (Τροία) γιά τό κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου. Ὁ Παῦλος πῆγε, προγευόμενος τῆς χαρᾶς, ὅτι θά συναντοῦσε τόν ἐκλεκτό του μαθητή καί συνέκδημο. Ὅμως ὁ Τίτος γιά κάποιο ἄγνωστο λόγο εἶχε ἐμποδιστεῖ νά βρίσκεται ἐκεῖ. Καί ἐνῶ ὑπῆρχαν ὅλες οἱ προϋποθέσεις γιά νά ἐπιτύχει τό εὐαγγελικό ἔργο, τόσο πολύ λύπησε τόν Παῦλο ἡ ἀπουσία τοῦ Τίτου πού τά παράτησε ὅλα καί ἔφυγε. «Ἐλθών εἰς τήν Τρωάδα εἰς τό εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ, καί θύρας μοι ἀνεῳγμένης ἐν Κυρίῳ, οὐκ ἔσχηκα ἄνεσιν τῷ πνεύματί μου, τῷ μή εὐρεῖν με Τίτον τόν ἀδελφόν μου∙ ἀλλά ἀποταξάμενος αὐτοῖς, ἐξῆλθον εἰς Μακεδονίαν» (Β΄Κορινθ. 2,12-13).

Γιά τό γεγονός αὐτό ὁ Ἱερός Χρυσόστομος γράφει:

«Ἐάν θέλῃ κανείς νά ἀγαπᾷ μέ ἀληθινήν ἀγάπην, καί θέλει νά γνωρίσῃ τήν δύναμίν της, ἄς προστρέξῃ πρός τόν τρόφιμον τῆς ἀγάπης αὐτῆς, τόν μακάριον Παῦλον, καί ἐκεῖνος θά τόν διδάξῃ πόσον μέγα κατόρθωμα εἶναι τό νά ὑπομείνῃ κανείς τόν χωρισμόν ἀγαπωμένου προσώπου καί πόσον ἰσχυρά ψυχή χρειάζεται διά τοῦτο.

Ὁ Παῦλος, δηλαδή, αὐτός ὁ ὁποῖος ἐξεδύθη τήν σάρκα καί ἀπέβαλε τό ὑλικόν σῶμα καί μέ ἐλευθέραν τήν ψυχήν περιῆλθε τήν οἰκουμένην ὁλόκληρον, ὁ ὁποῖος ἐξεδίωξεν ἀπό τήν σκέψιν του κάθε ἀνθρώπινον πάθος, καί ἐμιμήθη τήν ἀπάθειαν τῶν Ἀσωμάτων Δυνάμεων, ὁ Παῦλος λοιπόν, ὅλα τά ὑπέφερεν εὐκόλως, ὡς ἐάν ἦτο ξένον τό σῶμα, τό ὁποῖον ἐδοκιμάζετο, καί τάς φυλακίσεις, καί τάς ἀπαγωγάς καί τάς μαστιγώσεις, καί τάς ἀπειλάς καί τόν θάνατον καί κάθε εἶδος τιμωρίας. Ὅταν ὅμως ἐχωρίσθη ἀπό ἕνα πρόσωπον, τό ὁποῖον ἠγάπα ἐξαιρετικῶς, τόσον συνεκλονίσθη καί τόσον ἐταράχθη, ὥστε ὅταν δέν εὑρῆκε τό πρόσωπον αὐτό ἐκεῖ πού ἐπερίμενε νά τό συναντήσῃ, ἀμέσως ἔφυγεν ἀπό τήν πόλιν ἐκείνην.

Τί πράγματα εἶναι αὐτά, ὦ μακάριε Παῦλε; Ὅταν μέν ἤσουν δεμένος εἰς τό τιμωρητικόν ξύλον καί κλεισμένος εἰς τήν φυλακήν, καί οἱ δήμιοι ἦσαν ἕτοιμοι νά σέ μαστιγώσουν καί τά αἵματα ἔτρεχον ἀπό τήν πλάτη σου, τότε σύ ἐδίδασκες καί ἐβάπτιζες καί προσέφερες θυσίαν εἰς τόν Θεόν, καί δέν ἀδιαφοροῦσες διά τήν σωτηρίαν οὔτε καί ἑνός ἀνθρώπου. Ὅταν δέ ἦλθες εἰς τήν Τρῳάδα καί εὑρῆκες τόν ἀγρόν καθαρόν καί ἕτοιμον νά δεχθῇ τόν σπόρον τῆς ἀληθοῦς Πίστεως, ἐπέταξες ἀπό τάς χεῖρας σου τόσον κέρδος καί ἀμέσως ἔφυγες μακράν; Ναί, λέγει∙ διότι ἐκυριεύθην ἀπό τήν τυραννίαν τῆς θλίψεως καί πολύ ἐτάραξε τήν σκέψιν μου ἡ ἀπουσία τοῦ Τίτου, καί τόσον πολύ ἐκυριάρχησε τοῦ νοῦ μου καί μέ κατέβαλεν, ὥστε νά μέ ἀναγκάσῃ νά κάμω τήν χειρονομίαν αὐτήν.

Εἶδες πόσον μεγάλο κατόρθωμα εἶναι τό νά ἠμπορέσῃ κανείς νά ὑπομένῃ μέ ἠρεμίαν τόν χωρισμόν ἀπό ἀγαπώμενον πρόσωπον; Εἶδες πόσον σκληρός καί πικρός εἶναι ὁ χωρισμός αὐτός; Εἶδες πόσον ἔχει ἀνάγκην ἀπό μεγάλην καί νεανικήν ψυχήν; Δέν εἶναι, δηλαδή, δι̉ ἐκείνους οἱ ὁποῖοι ἀγαποῦν, ἀρκετός μόνον ὁ ψυχικός σύνδεσμος, οὔτε ἱκανοποιοῦνται μέ τήν παρηγορίαν πού παρέχει ὁ σύνδεσμος αὐτός, ἀλλά χρειάζονται καί τήν σωματικήν παρουσίαν τοῦ ἀγαπωμένου∙ ἐάν δέ δέν συμβαίνῃ τοῦτο, ἡ ψυχική εὐχαρίστησις ἐλαττώνεται σημαντικά». (Ἁγ. Ἰωάννου Χρυσόστομου Λόγος ΜΖ΄ «εἰς τόν Ἀπ. Παῦλον», ἐν «Ἐκλογαί καί ἀπανθίσματα» σελ. 583-584)

Ὁ Παῦλος περνώντας δέσμιος ἀπό τούς Καλούς Λιμένες τῆς Κρήτης, ὅπου παρέμεινε λόγῳ κακοκαιρίας στό πλοῖο γιά λίγες ἡμέρες, ὁραματίστηκε τόν εὐαγγελισμό τῆς Κρήτης. Γνώριζε τήν ἰδιομορφία τῆς ψυχοσύνθεσης τῶν Κρητῶν καί τίς δυσκολίες πού θά συναντοῦσε ἡ Ἐκκλησία πού ἐπρόκειτο νά ἱδρύσει. Ὅμως εἶχε ἕτοιμη τήν ἐπιλογή τοῦ προσώπου γι̉ αὐτό τό δύσκολο ἔργο. Γι̉ αὐτό καί κατά τήν Δ΄περιοδεία του ἦλθε στή Γόρτυνα, τήν τότε πολυάνθρωπη ρωμαϊκή πρωτεύουσα τῆς Νήσου καί ἀφοῦ παρέμεινε ὅσο χρονικό διάστημα ἔκρινε πώς ἦταν ἀρκετό, ἀνέθεσε στόν Τίτο τήν ὀργάνωση τῆς Κρητικῆς Ἐκκλησίας ἀποχωρώντας ὁ ἴδιος. Ἀργότερα θά τοῦ ἔστελνε καί βοηθούς τόν Ζηνᾶ, τόν Ἀπολλώ καί τόν Ἀρτεμᾶ καθώς καί τή γνωστή ἐπιστολή μέσα στήν ὁποία θά τοῦ ὑπευθύμιζε τίς παραγγελίες πού τοῦ εἶχε δώσει ὅταν βρισκόταν στήν Κρήτη καθώς καί νέες. Γιά ἕνα μικρό χρονικό διάστημα τόν ἀπέσπασε ἀπό τήν Κρήτη καί τόν ἔστειλε στή Δαλματία (σημερινή Κροατία). Ὅμως μετά τό μαρτύριο τοῦ Παύλου, ὁ Τίτος ἐπέστρεψε γιά πάντα στήν Κρήτη, στήν ὁποία ἐργάστηκε ὡς τήν κοίμησή του καί ἡ Ἐκκλησιαστική Συνείδηση τόν ἀναγνώρισε Πρῶτο Ἐπίσκοπο Κρήτης καί Πάτρωνα τῆς Ἐκκλησίας της.

Οἱ καρποί τοῦ ἔργου του, δικαίωσαν τόν μέγα Παῦλο. Διότι στό δύσκολο χῶρο τῆς Μεγαλονήσου, ὁ Τίτος μέ τά ἔκτακτα χαρίσματά του ὅπως ἡ ὀξύνοια, ὁ δυναμισμός, ἡ παρρησία, ἡ διάκριση, ἡ διαλλακτικότητα, ἡ σταθερότητα καί κυρίως τά ἡγετικά του προσόντα, ἔθεσε τά θεμέλια τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης, ἡ ὁποία μέσα στό διάβα τῶν αἰώνων θά ἀναδείκνυε ἁγίους Ἐπισκόπους, Μάρτυρες, Ὁσίους, Νεομάρτυρες καί διαπρεπεῖς ἐκκλησιαστικές προσωπικότητες μέ ἔργο θαυμαστό ἐντός τῆς Κρήτης καί πέραν τῶν ὁρίων της.

Χτίστηκαν περίλαμπροι Ἱ. Ναοί – μνημεῖα καί ἀναπτύχθηκε μοναδική ἐκκλησιαστική τέχνη, ἀλλά δυστυχῶς ἡ κατάκτηση τῶν Ἀράβων (824) εἶχε καταστροφικά ἀποτελέσματα, διότι οἱ κατακτητές κατέστρεψαν τούς Ἱ. Ναούς, ἐξαφάνισαν ἅγια Λείψανα μεταξύ τῶν ὁποίων καί τοῦ Ἁγίου Τίτου καί ὑποχρέωσαν τόν πληθυσμό σέ ἐξισλαμισμό. Οἱ Ἑνετοί διέσωσαν τήν Τιμία του Κάρα στή Βενετία ἀπό τήν ὁποία ἐπέστρεψε κατόπιν ἐνεργειῶν τοῦ ἀοιδίμου Ἀρχιεπισκόπου Κρήτης Εὐγενίου τό 1966 καί φυλάσσεται πλέον στόν ὁμώνυμο τοῦ Ἀποστόλου Ναό, στό Ἡράκλειο.

Πρόσφατες ἀνασκαφές, ἔφεραν στό φῶς κοντά στό χωριό «Μητρόπολις» νότια τῶν σωζόμενων ἐρειπίων τῆς Ἀρχαίας Γορτυνας, ἐρείπια τῆς μεγαλόπρεπης Βασιλικῆς, δηλαδή τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγ. Τίτου καί ὑπάρχει ἡ ἐλπίδα μέ τίς ἀνασκαφές νά ἐντοπισθεῖ καί ὁ τάφος τοῦ Ἀποστόλου.

Στίς 16 Ὀκτωβρίου 2008 ὁ Παναγιώτατος Οἰκουμενικός μας Πατριάρχης κ. κ. Βαρθολομαῖος μέ τήν παρουσία καί τῶν Προκαθημένων - Ἀντιπροσώπων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, μέσα στά πλαίσια τοῦ ἔτους Ἀποστόλου Παύλου, ἐτέθησαν τά νοητά καί πραγματικά θεμέλια τοῦ Βήματος τοῦ Ἀπ. Παύλου στό χῶρο τῆς ἀρχαίας Γόρτυνας, γιά νά ὑπευθυμίζει σέ ὅλους ἡμεδαπούς καί ἀλλοδαπούς ἐπισκέπτες, τήν ἱστορική πραγματικότητα, δηλαδή τό ποῦ ὁ Παῦλος ἔθεσε τά θεμέλια τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης, ἐγκαθιστώντας Πρῶτο Ἐπίσκοπό της τόν Τίτο. Γίνεται πλέον πραγματικότητα αὐτό πού ἀπουσίαζε ὡς σήμερα καί θά δίδεται πλέον ἡ εὐκαιρία νά τιμᾶται πρεπόντως ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν κατά τή μνήμη του.

Σύν Θεῷ καί ὅταν δημιουργηθοῦν οἱ κατάλληλες προϋποθέσεις -ὅπως καί γιά τό Βῆμα τοῦ Ἀπ. Παύλου- θά τιμᾶται καί ὁ Ἀπ. Τίτος στόν πρῶτο του Ἱ. Ναό, ὅπου εἶναι ὁ τάφος του καί ὅπου ἀπό τόν 6^ο αἰῶνα μέχρι τόν 9^ο πού καταστράφηκε, λειτούργησαν ἐπιφανεῖς Ἅγιοι Ἀρχιεπίσκοποι καί Ἐπίσκοποι τῆς Κρήτης, ἐκεῖ πού κατά τήν πρώτη χριστιανική χιλιετία χτυποῦσε ἡ καρδιά τῆς Κρητικῆς Ἐκκλησίας καί τῆς Ἱ. Ἐπαρχιακῆς Συνόδου.- πηγή e-mesara.gr

Απολυτίκιο του Αποστόλου Τίτου - 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ

Ἦχος πλ. α'. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Προκληθείς ουρανόθεν προς γνώσιν ένθεον, την εν σαρκί του Δεσπότου επιδημίαν εν γη, αυτοψεί εωρακώς φωτός πεπλήρωσαι, όθεν του Παύλου κοινωνός, θεηγόρος γεγονώς, την Κρήτην πάσαν πυρσεύεις, της ευσεβείας τω λόγο, Τίτε απόστολε μακάριε. Kaarnos Nikobimos

Πέμπτη 21 Αυγούστου 2014

Μαθήματα ἁπλότητας, ἁγιότητας καὶ καλωσύνης...

«Μὰ ἡ πιὸ βαθειὰ κι ἡ πιὸ παράξενη συγκίνηση μ᾿ ἐπίανε τὴν Κυριακὴ καὶ τὶς ἄλλες γιορτινὲς μέρες ποὺ λειτουργοῦσε ὁ πάτερ Νεῖλος ὁ ψαρᾶς καὶ γινότανε ἱερεὺς τοῦ Θεοῦ τοῦ Ὑψίστου, αὐτὸς ποὺ τὸν ἔβλεπα τὶς ἄλλες μέρες ν᾿ ἁλατίζει ψάρια, νὰ καλαφατίζει βάρκες, νὰ ματίζει σκοινιά, νὰ γραντολογᾶ καραβόπανα, νὰ βολεύει ἄγκουρες, νὰ μπαλώνει δίχτυα, μαζὶ μὲ τὴ συνοδεία του!
Καὶ στὴ λειτουργία γινότανε σὰν πατριάρχης, μὲ τὸ ἐπανωκαλύμμαυχο, μὲ τὸ χρυσὸ φελάνι, μὲ τὰ ἐπιμάνικα, μὲ τὸ ἐπιγονάτιο, καὶ δεότανε μυστικῶς μπροστὰ στὴν ἁγία Τράπεζα «ὑπὲρ τῶν τοῦ λαοῦ ἁγνοημάτων», «ὡς ἐν δεδομένος τὴν τῆς ἱερατείας χάριν».
Ὤ! Τί ἐξαίσια καὶ φρικτὰ μυστήρια ἔχει ἡ ταπεινὴ Ὀρθοδοξία μας! Μὰ ἡ καρδιά μου δάκρυζε ἀληθινὰ ἀπὸ ἅγια χαρὰ κι ἀπὸ κατάνυξη, σὰν στρώνανε γιὰ νὰ φᾶμε κ᾿ εὐλογοῦσε τὴν τράπεζα ὁ πάτερ Νεῖλος μὲ τὰ θαλασσοψημένα δάχτυλά του, ἐνῶ γύρω στεκόντανε μὲ σταυρωμένα χέρια ἐκεῖνοι οἱ ἁπλοὶ ψαρᾶδες, κουρασμένοι, θαλασσοδαρμένοι, ξεχασμένοι ἀπὸ τὸν κόσμο μέσα σὲ κείνη τὴν καταβόθρα.
Κ᾿ ἔλεγε μὲ τὴν ταπεινὴ φωνή του ὁ πάτερ Νεῖλος: «Χριστὲ ὁ Θεός, εὐλόγησον τὴν βρῶσιν καὶ τὴν πόσιν τῶν δούλων σου, ὅτι ἅγιος εἶ πάντοτε, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων», ἐνῶ μᾶς ἀπόσκιαζε ἡ πλώρη τοῦ τρεχαντηριοῦ κ᾿ ἡ ἁρμύρα ἐρχότανε ἀπὸ τὸ βουερὸ τὸ πέλαγο».

Φώτης Κόντογλου, Καλοκαίρι στὸ Ὄρος

O παπα-Βαγγέλης στὴν τελετὴ τοῦ Ἁγιασμοῦ γιὰ τὴ θεμελίωση τοῦ Δημοτικοῦ Σχολέιου στὸ Κλῆμα, 1954.

Ὁ δικός μας ὁ παπᾶς, ὁ παπα-Βαγγέλης, μήτε ἀπὸ ψάρεμα ἤξερε, μήτε καὶ τραπέζι ἀξιώθηκε νὰ στρώσει σὲ ἐνορίτες του. Ἢταν μεγάλη τότε ἡ φτώχεια καὶ ἡ ἀνέχεια στὸ χωριό, ὥστε τὸ πρόσφορο τῆς Κυριακάτικης Λειτουργίας τὸ σφράγιζε ὁ ἴδιος κι ὕστερα ἐμεῖς κόβαμε τὰ μικρά, πολὺ μικρὰ ἀντίδωρα, γιὰ νὰ περισσέψει ἄρτος καὶ νὰ τὸν πάει στὰ ἐγγόνια του ψωμὶ νὰ χορτάσουν... Γιατὶ ἦταν μεγάλη κι ἐκεῖ ἡ φτώχεια.

Ἀκόμα θυμᾶμαι τὰ ροζιασμένα χερια του, μὲ τὰ κυρτὰ τὰ δάχτυλα ἀπό τὴ δουλειά στὰ χτήματα, ὅταν εἶχε ἐλεύθερο χρόνο, χέρια ποὺ σήκωναν μὲ παραδειγματικὴ εὐλάβεια καὶ δέος ποὺ κατένυσσε τὴν ψυχή, τὸ Ἅγιο Ποτήριο. Μάλιστα θυμᾶμαι καὶ κάτι ἀκόμα: τὴ φωνὴ ποὺ ἔτρεμε ἀπὸ τὴ συγκίνηση, καθὼς ζοῦσε μιὰ μιὰ τὶς λέξεις ποὺ πρόφερε, ἀλλὰ καὶ τὸ ψιχάλισμα τῶν ματιῶν του.

Τὰ θυμήθηκα ὅλ᾿ αὐτά, λοιπόν, διαβάζοντας τὸ περίλαμπρο γραφτὸ τοῦ μακαριστοῦ Κόντογλου κι ἀναρωτιέμαι ἄν σήμερα ὑπάρχουν τέτοιες ἁπλοϊκὲς κι ἁγιασμένες Μορφές, Μορφὲς ποὺ ἀποπνέουν τὴν αὔρα τοῦ Θεοῦ τὴ σωτήριο στὶς φρυγμένες ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων.

Καὶ πιστεύω ὅτι παρ᾿ ὅλη τὴν ἐκκοσμίκευση καὶ τὴν ἀγωνιώδη προσπάθεια νὰ «φανῶμεν τοῖς ἀνθρώποις» -λὲς καὶ δὲν τὰ κάνουμε ὅ,τι κάνουμε γιὰ τὸ Θεὸ ἀλλὰ γιὰ ἀνθρωπαρέσκεια- ὑπάρχουν ταπεινὲς ψυχὲς ποὺ διακρατοῦν τὸν πρῶτο ἐνθουσιασμό τους καὶ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ ποὺ ἔλαβαν στὴ χειροτονία τους, ἄν εἶναι κληρικοί, ἤ στὴ χειροθεσία τους αν εἶναι μοναχοί.

Γιατὶ κοντὰ στὸν παπα-Νεῖλο καὶ τὸν παπα-Βαγγέλη θυμήθηκα καὶ τὸν ἄγνωστο, δυστυχῶς, ἱερομόναχο τῆς Σταυρονικήτα τοῦ χειμώνα τοῦ 1974, ποὺ γονατιστὸς στὸ κελλί, μας ἄναβε τὴν ξυλόσομπα καί τὴν ἄλλη μέρα τὸ πρωΐ ἐκεῖνος ὁ ἁπλὸς μοναχὸς, ντυμένος μὲ λαμπρὰ ἄμφια -ὄχι ἐξεζητημένα, νὰ ἐξηγούμαστε-συλλειτουργοῦσε στὸ ἱ. Θυσιαστήριο.
Κι ὁ κατάλογος δὲ σταματάει ἐδῶ...

π. K.N. Kαλλιανός/πηγή

Πέμπτη 14 Αυγούστου 2014

Κοίμηση της Θεοτόκου – Πάσχα του καλοκαιριού

Ἐν τῇ Γεννήσει τὴν παρθενίαν ἐφύλαξας, ἐν τῇ Κοιμήσει τὸν κόσμον οὐ κατέλιπες Θεοτόκε· μετέστης πρὸς τὴν ζωήν, μήτηρ ὑπάρχουσα τῆς ζωῆς, καὶ ταῖς πρεσβείαις ταῖς σαῖς λυτρουμένη, ἐκ θανάτου τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

. Η Κοίμηση της Θεοτόκου. Τιμάται η Μετάσταση τη Θεοτόκου. Ενταφιάσθηκε στη Γεθσημανή. Ο τάφος ανοίχθηκε την Τρίτη ημέρα για να προσκυνήσει Απόστολος που έλειπε. Ο τάφος ήταν κενός!
ισοκρατούν π. Ιωάννης Μπούτσης, π. Λάμπρος Κεφαλληνός, Γεώργιος Σάββας, Γρηγόρης Χατζηλυμπέρης, Κωνσταντίνος Σκαρμούτσος, Θωμάς Καραγεώργος, Καβαρνός Εμμανουήλ.μονταζ – επεξεργασία: Θωμάς Καραγεώργος.

Πάσχα του καλοκαιριού, λέμε τη γιορτή της Κοίμησης της Θεοτόκου. Και πώς μπορούμε να γιορτάζουμε το θάνατο κάποιου οικείου μας προσώπου; Μπορούμε, όταν ξέρουμε πως πρόκειται μόνο για κοίμηση. Γιατί, πραγματικά, όπως μας βεβαιώνουν οι Απόστολοι κι οι Πατέρες κι οι αγιογράφοι και οι υμνωδοί της Εκκλησίας μας, η Παναγία μετατέθηκε προς τη ζωή, αφού μετά από τρεις ημέρες το σώμα της δε βρέθηκε στον τάφο. Όπως ακριβώς και του Υιού της, Ιησού.

Πάσχα, δηλαδή πέρασμα, λοιπόν, μέσα στο καλοκαίρι. Η γιορτή της μετάθεσης, του περάσματος της Παναγίας από τον κόσμο της φθοράς και του θανάτου στην αληθινή ζωή καθιερώθηκε από πολύ νωρίς. Στην αρχή γιορταζόταν στα Ιεροσόλυμα στις 13 Αυγούστου. Μετά, όμως, από την Γ΄ Οικουμενική Σύνοδο, που έγινε στην Έφεσο στα 451 μ.Χ., καθιερώθηκε να γιορτάζεται από όλους τους χριστιανούς στις 15 Αυγούστου. Κέντρο της γιορτής ήταν ο ναός της Παναγίας που βρισκόταν στα Ιεροσόλυμα, στη Γεθσημανή, στο «ευκτήριο του Μαυρίκιου», όπως λεγόταν.

Λίγες πληροφορίες έχουμε για τον τρόπο, τον τόπο και το χρόνο της Κοίμησης της Θεοτόκου.Όπως είναι γνωστό, επάνω από το Σταυρό ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός, έδωσε εντολή και την Παναγία μητέρα του παρέλαβε ο Ιωάννης ο Ευαγγελιστής στο σπίτι του, όπου διέμενε μαζί με τον αδελφό του Ιάκωβο και τη μητέρα του Σαλώμη, συγγενή της Θεοτόκου.Όταν δε ήλθε η στιγμή να τελειώσει την επίγεια ζωή της, άγγελος Κυρίου (η παράδοση λέει ότι ήταν ο Aρχάγγελος Γαβριήλ) της το έκανε γνωστό τρεις μέρες πριν.

Η χαρά της Θεοτόκου υπήρξε μεγάλη, διότι θα συναντούσε το μονογενή της Υιό και Θεό όλων των ανθρώπων. Πήγε, λοιπόν, και προσευχήθηκε στο όρος των Ελαίων, όπου συνήθιζε να προσεύχεται και ο Κύριος Ιησούς. Έπειτα, γύρισε στο σπίτι του Ιωάννη, όπου έκανε γνωστή την επικείμενη κοίμηση της.

Η παράδοση αναφέρει ότι την τρίτη ήμερα από την εμφάνιση του αγγέλου, λίγο πριν κοιμηθεί η Θεοτόκος, οι Απόστολοι δεν ήταν όλοι στα Ιεροσόλυμα, αλλά σε μακρινούς τόπους όπου κήρυτταν το Ευαγγέλιο. Τότε, ξαφνικά νεφέλη τους άρπαξε και τους έφερε όλους μπροστά στο κρεβάτι, όπου ήταν ξαπλωμένη η Θεοτόκος και περίμενε την κοίμηση της. Mαζί δε με τους Aποστόλους ήλθε και ο Aρεοπαγίτης Διονύσιος, ο Άγιος Iερόθεος ο διδάσκαλος του Διονυσίου, ο Aπόστολος Tιμόθεος, και οι λοιποί θεόσοφοι Iεράρχες.

Όταν εκοιμήθη, με ψαλμούς και ύμνους την τοποθέτησαν στο μνήμα της Γεσθημανή. Eπειδή, κατά θείαν οικονομίαν, ένας από τους Aποστόλους (ο Θωμάς όπως λέει η παράδοση) δεν ήταν παρών στην κηδεία της Θεομήτορος, ζήτησε να ανοιχτεί ο τάφος ώστε να προσκυνήσει και αυτός το Σώμα της Θεοτόκου.
Έτσι, μετά από τρεις ήμερες, άνοιξαν τον τάφο και έκπληκτοι διαπίστωσαν ότι η Παναγία αναστήθηκε σωματικά και ανελήφθη στους ουρανούς. Και βέβαια, όλη η ανθρωπότητα, με ευγνωμοσύνη για τις πρεσβείες της στο Σωτήρα Χριστό, αναφωνεί: «Χαίρε, ώ Μήτερ τής ζωής». Πηγή,-->ΕΔΩ.

Τρίτη 12 Αυγούστου 2014

Οι τοιχογραφίες της Μονής της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη

Η Μονή της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη (σήμερα μουσείο) είναι το σημαντικότερο μνημείο της εποχής των Παλαιολόγων και λόγω του μοναδικού του εικονογραφικού προγράμματος ένα από τα σπουδαιότερα καλλιτεχνικά δημιουργήματα της βυζαντινής τέχνης.

Το καθολικό της Μονής της Χώρας χτίστηκε μεταξύ 1077 και 1081 από τη Μαρία Δούκαινα, την πεθερά του αυτοκράτορα Αλέξιου Α' Κομνηνού, πάνω σε παλαιότερο κτίσμα. Το 1120 επισκευάστηκε ριζικά από τον γιο του Αλέξιου, τον σεβαστοκράτορα Ισαάκιο Κομνηνό. Πολύ αργότερα, μεταξύ 1316 και 1321, ο Θεόδωρος Μετοχίτης, Λογοθέτης του Γενικού επί Ανδρόνικου Β' Παλαιολόγου και λόγιος με σημαντικό συγγραφικό έργο, ανακαινίζει το κτήριο, προσθέτει τον εξωνάρθηκα και το νότιο παρεκκλήσι και τα διακοσμεί με μωσαϊκά και τοιχογραφίες.

Το νότιο παρεκκλήσι προσαρτήθηκε και διακοσμήθηκε στα 1315-20 με δαπάνη του Μετοχίτη, με σκοπό να συμπεριλάβει τον τάφο του κτήτορα. Σύμφωνο με το νεκρικό προορισμό του χώρου είναι και το εικονογραφικό του πρόγραμμα. Μία επιβλητική σύνθεση της Καθόδου του Χριστού στον Άδη διακοσμεί την αψίδα, ενώ μία μνημειακή παράσταση της Δευτέρας Παρουσίας καλύπτει τα ψηλότερα μέρη του ανατολικού τμήματος. Οι δύο παραστάσεις από τα Θαύματα του Κυρίου, η ανάσταση του γιου της χήρας και της κόρης του Ιαείρου, ολοκληρώνουν το πρόγραμμα του ανατολικού τμήματος του παρεκκλησίου, που συνολικά εκφράζει τον Θρίαμβο του Χριστού πάνω στον θάνατο. Στη διακόσμηση της κάτω ζώνης της αψίδας του παρεκκλησίου απεικονίστηκε και η ολόσωμη Παναγία που τραβά με τα χέρια προς το μάγουλό της το Θείο Βρέφος και χαρακτηρίζεται «ένας από τους πιο συναισθηματικούς τύπους της Παναγίας Ελεούσας στη βυζαντινή τέχνη». Σχετικές με τη μεγάλη διάδοση της λατρείας της Θεοτόκου είναι και οι απεικονίσεις των τεσσάρων μελωδών αγίων: του Ιωάννη Δαμασκηνού, του Κοσμά Υμνογράφου, του Θεοφάνη Γραπτού και του Ιωσήφ Υμνογράφου, που δημιούργησαν τη βασική μαριολογική υμνογραφία της Ορθοδοξίας. Αξιόλογη στη σειρά των σκηνών της Παλαιάς Διαθήκης είναι η παράσταση της κλίμακος του Ιακώβ στη δυτική πλευρά του νότιου τοίχου.Το δυτικό τμήμα διακοσμείται με σκηνές από την Παλαιά Διαθήκη που αποτελούν προεικονίσεις της Παναγίας, διαμορφώνοντας έτσι με ζωγραφικά μέσα έναν ύμνο στη Θεοτόκο.

Δείτε τις τοιχογραφίες παρακάτω: